نقش آزادسازی تجاری بخش صنعت در تغییرات فرسایش خاک

سیاست های اقتصادی می توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تغییراتی را از راه اثرگذاری بر قیمت های نسبی محصولات و نهاده های تولیدی در کارکرد نظام زراعی ایجاد کنند که این تغییرات، به‌ویژه از نظر فرسایش خاک اهمیت بسیار دارند. سیاست آزادسازی تجاری از جمله سیاست‌هایی بوده که به‌طور غیرمستقیم بر پدیده‌های زیست‌محیطی بویژه فرسایش خاک اثرگذار است. در این پژوهش با برقراری ارتباط میان بخش‌های صنعت و محصولات زراعی فرسایش‌گر در قالب یک الگوی تعادل عمومی چند بخشی، پیامدهای آزادسازی تجاری بخش صنعت بر فرسایش خاک ارزیابی شده است. بدین منظور از داده‌های سال 1390 برای شبیه‌سازی نتایج استفاده شده است. نتایج نشان داد که سیاست آزادسازی تجاری (کاهش 5 درصدی تعرفه واردات محصولات صنعتی) بهبود فرسایش خاک (33/0 درصد) را به همراه دارد. همچنین پیاده‌سازی این سیاست موجب افزایش درآمد واقعی مصرف‌کنندگان، کاهش شاخص قیمت مصرف‌کننده (08/2 درصد) و افزایش تولید کل (07/0 درصد) می‌شود. نتایج تحلیل حساسیت موید آن است که سیاست‌گذاران در اجرای این سیاست باید تفاوت‌ها منطقه‌ای و رفتاری را لحاظ کنند. چرا که نتایج به تغییرات کشش‌ها حساس بوده و پیاده‌سازی آن ممکن است اثرات منفی داشته باشد. علی‌رغم پیامدهای مناسب اقتصادی و زیست‌محیطی سیاست آزادسازی تجاری بخش صنعت، توصیه می شود کشور به پهنه‌های مختلف تقسیم‌بندی و پس از ارزیابی اثرات مثبت و منفی آزادسازی تجاری بخش صنعت بر فرسایش خاک در هر پهنه، بسته سیاستی مناسب با هر منطقه به منظور جلوگیری از روند فزاینده فرسایش خاک و بهبود آن اجرا شود.